Het is een mooie nazomerdag en dus geen plaats beter dan het dek van onze boot om na een mooie en drukke zomer te vertoeven… en nog eens aan een artikel te beginnen.
De keuze om een paar jaar geleden op een kleine plezierboot te gaan wonen, is ongetwijfeld de meest bijzondere die we tot nu toe gemaakt hebben. En aangezien het merendeel van onze bezoekers in een “normaal” huis woont, mogen we ons meestal aan een uitgesproken reactie verwachten…
Het gaat dan ongeveer zo: “Amai, wel een zalig idee om dit te doen. Zo’n avontuur om op het water te wonen! Je krijgt een instant reisgevoel. Maar ik zou het toch niet kunnen: zo klein, zo weinig plaats, ik zou niet weten waar ik alles kwijt kan. Hier is zelfs geen plaats voor een vaatwasser… en afwassen doe ik echt niet graag. En ik mag er niet aan denken dat het stormt… Dan zou ik me toch echt niet veilig voelen.”
En dan hebben ze de helft nog niet gezien: veel meer onderhoud dan gedacht, de elektriciteit durft al eens uit te vallen als er teveel apparaten aanstaan, wat meer last van vochtigheid dan in een gewoon huis,… De logische vraag is dan: waarom zou je toch een keuze maken die zoveel nadelen heeft? Zeker als je weet dat we het ons in principe perfect kunnen ‘veroorloven’ om een boot of huis te kopen zonder al die ongemakken? Is dat alles dan niet gewoon één grote (zinloze) opoffering, gewoon om ooit financieel vrij te worden?
Nochtans hebben onze bezoekers er over het algemeen geen probleem mee om iets op te geven om daar in de toekomst de vruchten van te plukken. Iedereen geeft tijd, geld, energie,… op met de verwachting er ooit voor beloond te worden. Denk aan studenten die zich een hele blokperiode afzonderen, ouders die bergen werk verzetten om hun kinderen op te voeden en een goede toekomst te geven, zelfstandigen die lange dagen maken om hun zaak in moeilijke periodes boven water te houden, enz…
De geschiedenis van de mensheid is er één van opofferingen. Denk al die soldaten die hun leven gaven voor onze vrijheid of wetenschappers die zichzelf als proefkonijn gebruikten om historische doorbraken te forceren… Onze ongelofelijk welvarende samenleving, met alle mogelijkheden die ze vandaag te bieden heeft, is simpelweg gebouwd op allerlei kleine en grote opofferingen die ooit gemaakt werden.
Hoe zit dat met financiële vrijheid?
Het is dus niet meteen een drama om voor financiële vrijheid hier en daar een (kleine) opoffering te maken. Het uiteindelijke resultaat is fantastisch. Financieel vrij zijn zorgt voor maximale controle over tijd, de mogelijkheid om enkel nog werk te doen die voldoening geeft en het is de beste garantie om alle menselijke behoeftes te vervullen. Het kan je leven fundamenteel veranderen (en door allerlei neveneffecten ook de wereld waarin we leven).
Maar dan hoor ik je al denken: “Tuurlijk ben ik bereid om een aantal jaar te studeren voor een diploma die me uiteindelijk iets oplevert. Maar mijn uitgaven terugbrengen naar de helft of minder van mijn inkomen? Dat is toch te zot? Een nieuwe wagen is toch gewoon beter dan een tweedehands wagen? Een duur internetabonnement beter dan een goedkoop? Een 3-sterren hotel beter dan een gedeelde hostel? Merkproducten beter dan witte producten? Een huis met een tuin leuker dan zonder? Meer geld uitgeven geeft je toch meer comfort, genot, plezier, gemak…? Dat alles opgeven kan het toch nooit waard zijn, gewoon om ooit financieel vrij te worden…
Het idee dat meer betalen je ook altijd meer waarde oplevert, is fout. Een simpel voorbeeld is het bekende Olé – Leo verhaal. Voor wie nog twijfelt: beide koekjes zijn identiek, enkel de prijs verschilt… En toch worden die Leo’s nog altijd gretig gekocht. Maar zelfs wanneer je op het eerste zicht meer waarde krijgt wanneer je meer betaalt, gaat die logica heel vaak niet op…
In mijn studententijd ging ik samen met een vriend regelmatig sporten op de atletiekpiste van onze campus. Die atletiekpiste was gewoon voor elke student toegankelijk en er was allerlei materiaal gratis beschikbaar. Vanop die piste konden we recht in een fitness kijken, waar onze medestudenten identiek hetzelfde deden als wij. Tuurlijk, ze hadden ook nog wat toestellen om elke afzonderlijke spiergroep in vorm te krijgen. Maar we hebben het hier over studenten, die na afloop een paar pinten in de bar gingen drinken, geen toekomstige topatleten. Wij hadden de frisse buitenlucht met een goeie portie vitamine D, zij de zweetgeur van hun buurman…
En dus gaven zij niet alleen geld op, maar allerlei andere voordelen: vrijheid, frisse buitenlucht, zonlicht,… Om het in koekjestermen uit te drukken: wij kregen een gratis Olé. Zij betaalden voor een Leo, die bovendien over datum was.
Terug naar de boot
En het is net zo met onze boot. Voor het merendeel van onze bezoekers offeren wij van alles op: we spenderen immers meer tijd aan allerlei obstakels die die je in een gewoon huis (zeker als je huurt) meestal niet hebt. Maar het is waanzinnig wat onze keuze aan niet financiële voordelen opgeleverd heeft. Onze creativiteit om tot oplossingen te komen voor van alles en nog wat groeit elke dag weer. Ik ben, door de kleinere binnenruimte, meer buiten dan ooit. Het leven op de boot zorgde er voor dat luiheid de hele coronaperiode weinig kans kreeg om zich te manifesteren en me dat extra inkomen en een betere conditie opleverde. De vaardigheden die ik leerde door de boot te onderhouden droegen er zelfs toe bij dat ik een veel beter betaalde job kon scoren. En al die brol waar sommige mensen hun huis mee volstouwen? Daar hebben wij gewoon geen plaats voor…
Het is vrij simpel: onze beslissing om op dit bootje te gaan wonen, was gewoon géén financiële beslissing en dus voelt die keuze in de verste verte niet aan als een opoffering om ooit financieel vrij te worden. Zelfs met een paar miljoen meer op de rekening zou ik drie jaar geleden nog steeds op onze derdehands boot, met al zijn gebreken, gaan wonen zijn. Sterker: puur financieel gezien, zou het zelfs niet zoveel slechter geweest zijn om gewoon iets te huren (afhankelijk van de huurprijs soms zelfs beter… opportuniteitskost, jawel…).
Voor alle duidelijkheid: dit is geen pleidooi om op een boot te gaan wonen (ook al zou ik iedereen aanraden de optie te onderzoeken). Het is gewoon een voorbeeld van het feit dat de opofferingen op de weg naar financiële vrijheid niet zo heftig zijn als je op het eerste gezicht misschien zou vermoeden (en het er vaak gewoon geen zijn). Je wagen inruilen voor de fiets kost je misschien gemak, tijd (alhoewel), warmte en droogte. Maar je krijgt er een betere conditie, frisse buitenlucht (en ja, bakken geld) voor in de plaats. Een huis zonder tuin bespaart je onderhoudswerk (werk waar je in een andere tuin vaak goed voor betaald wordt) en zorgt er misschien voor dat je sneller eens naar een naburig park gaat en zo de buren wat beter leert kennen.
De voordelen van minder geld uitgeven zijn zoveel talrijker dan het besparen van geld alleen. Zie de (goedkopere) keuzes die je maakt op deze weg dus niet perse als dingen die je opgeeft, maar als uitdagingen die je met een beetje doorzettingsvermogen kan overwinnen en daardoor tegelijk waanzinnig veel opleveren.
Financiële vrijheid is dus allesbehalve een doel waarbij de weg ernaartoe voelt als één grote opgave. Het is het onvermijdelijke gevolg van een hele reeks keuzes die je leven vanaf dag 1 van dit avontuur beter maken.
# Noot 1: Als het komt op het inschatten van de verhouding tussen nadelen en voordelen van een bepaalde beslissing, maken wij mensen heel vaak niet zo een goede beurt. Het was één van de dingen die ik deze zomer leerde door het boek “why smart people make big money mistakes” te lezen. Een fantastisch boek, dat mijn blik op de psychologische mechanismes achter onze (financiële) keuzes, weer wat verder verruimde (het terug tijd maken voor het lezen van boeken was tegelijk één van de redenen dat ik maar niet aan een nieuw artikel toekwam).